Buğday, arpa, çavdar ve ürünlerinin içerisinde yer alan gluten adı verilen proteinin bağırsaklarımızda inflamasyona neden olması sonucu oluşan sindirim sistemi hastalığıdır. Bireylerde şişkinlik, karın ağrısı, ishal, kusma, halsizlik, anemi, kilo kaybı gibi bulgularla kendini gösterebilir.
Bu sürede gluten içeren besinlerin tüketimi bağırsaklarda sindirimi sağlayan villusların yapısının bozulmasına, besin ögelerinin emiliminin önlenmesine ve ince bağırsakta hasara sebep olabilir.
Erken tanı çölyak hastalığı seyrinin değiştirilmesinde ve semptomların azaltılmasında önemlidir.
Çölyak hastalığında beslenme tedavisi gluten içeren besinlerin diyetten tamamen çıkarılmasıyla sağlanır. Glutensiz diyet uygulandıktan sonra beslenme tarzı değişikliğinden dolayı şikâyetler belirgin şekilde azalır.
Buğday, çavdar ve unları ile yapılmış yiyecekler, makarna, bulgur ve soslar gluten içeren besinlerdir.
Et, tavuk, balık, yumurta, yoğurt, peynir, sebze, meyve, patates, pirinç gibi birçok besin gluten içermemektedir. Bundan dolayı bu besinler beslenme planına dahil edilebilir.
Hazır salçalar un içerebilir. İçeriğinde un varsa yemekler salçasız yapılmalıdır.
Kızartmalarda un ile kaplama yöntemi kullanılmamalıdır.
Glutensiz diyette yiyecekleri hazırlama ve saklama aşamasında kullanılan malzemelerin gluten içeren besinler ile kontaminasyona girmemesine dikkat edilmelidir.
Glutensiz tarifleri öğrenerek lezzetli ve çeşitli yiyecekler hazırlanabilir.
Çölyak hastalığında besin etiketi okumak önemlidir. Ambalajlı olmayan ürünlerin tüketimine dikkat edilmelidir. İçeriği bilinmeyen gıdalar tüketilmemeli.
